ثبت‌نام خودروهای وارداتی کارکرده در ایران به یکی از موضوعات بحث‌برانگیز و پرتقاضا در سال ۱۴۰۴ تبدیل شده است. پس از سال‌ها ممنوعیت ورود خودروهای دست‌دوم، سیاست‌های جدید وزارت صمت و گمرک کشور مسیر تازه‌ای را برای ورود خودروهای کارکرده خارجی باز کرده‌اند.
این طرح به شهروندان و ایرانیان مقیم خارج اجازه می‌دهد تا با رعایت شرایط مشخص، خودروهایی با عمر محدود و تأییدیه‌های استاندارد را وارد کشور کنند. بسیاری از خریداران، به‌ویژه در شرایط فعلی بازار، این طرح را فرصتی برای دسترسی به خودروهای ایمن‌تر و مجهزتر می‌دانند؛ در حالی که همچنان باید به نکات فنی، تعرفه‌های وارداتی و ضوابط ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت توجه ویژه داشت. پیش از ادامه، پیشنهاد ما به شما مطالعه راهنمای: شرایط ثبت نام خودرو وارداتی نو است.
آیا ثبت نام خودرو وارداتی کارکرده در ایران قانونی است؟
در حال حاضر ثبت‌نام و واردات خودروهای کارکرده در ایران کاملاً قانونی است، اما تحت نظارت دقیق وزارت صمت، گمرک و سازمان استاندارد انجام می‌شود.
پیش از ادامه، برای بررسی بیشتر: ثبت نام MG GT در اتو خسروانی
طبق آیین‌نامه مصوب و ابلاغ‌شده در سال ۱۴۰۴، ورود خودروهای سواری کارکرده تا سقف ۵ سال از تاریخ تولید (بر اساس سال درج‌شده در VIN) مجاز است. این تصمیم پس از چند سال ممنوعیت با هدف افزایش تنوع در بازار و پاسخ به نیاز تقاضای واقعی اتخاذ شده است.
فرآیند ثبت‌نام از طریق سامانه جامع تجارت انجام می‌شود و خودرو پس از طی مراحل ثبت‌سفارش، اخذ تأییدیه استاندارد و محیط‌زیست و ارائه گواهی اسقاط اجازه ترخیص و شماره‌گذاری می‌گیرد. همچنین در آیین‌نامه جدید، واردات موتورهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی نیز با شرایط خاص امکان‌پذیر شده است. ثبت نام فولکس واگن Id4 و برخی مدل‌های دیگر این برند نیز در طرح مذکور ممکن است.
بنابراین از نظر حقوقی، ثبت‌نام خودرو وارداتی کارکرده قانونی است؛ اما در عمل تنها افرادی که شرایط ارزی، مدارک مالکیت و گواهی‌های لازم را دارند می‌توانند مراحل واردات را طی کنند. این طرح بیشتر برای ایرانیان مقیم خارج و واردکنندگان با مجوز رسمی اجرایی‌تر است و در صورت تطبیق کامل با ضوابط، هیچ منع قانونی برای ثبت‌نام وجود ندارد.
در خصوص « ثبت نام میتسوبیشی اکلیپس» در اتو خسروانی بخوانید!
شرایط واردات و ثبت نام خودروهای کارکرده خارجی در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، سیاست واردات خودروهای کارکرده در ایران پس از سال‌ها محدودیت با آیین‌نامه‌ای رسمی و ساختاریافته اجرایی شده است. این طرح با هدف ایجاد رقابت، ارتقای کیفیت ناوگان سواری و پاسخ به نیاز مصرف‌کنندگان در بازار بسته خودروی کشور به جریان افتاده است. دولت و وزارت صمت با تعیین چارچوب‌های مشخص در حوزه سن خودرو، استانداردهای فنی، الزامات ارزی و مراحل ثبت‌سفارش، مسیر واردات را قانونی و قابل پیگیری کرده‌اند.
در اتو خسروانی: «راهنمای ثبت نام BYD Qin L»
ثبت‌سفارش در سامانه جامع تجارت
نقطه آغاز هر واردات خودروی کارکرده، ثبت‌سفارش در سامانه جامع تجارت است. در این سامانه متقاضی باید اطلاعات کامل خودرو شامل شماره VIN، کشور مبدأ، نوع سوخت، سال تولید و مشخصات مالکیتی را بارگذاری کند. پس از بررسی مدارک، کد تعرفه هشت‌رقمی خودرو تعیین می‌شود و درخواست برای اخذ مجوزهای استاندارد و محیط‌زیست به‌صورت سیستمی ارسال می‌گردد.
محدودیت سنی خودرو
یکی از اصلی‌ترین شروط آیین‌نامه جدید، سن خودرو است. بر اساس مقررات مصوب، تنها خودروهایی مجاز به واردات هستند که حداکثر پنج سال از تاریخ تولیدشان گذشته باشد. این محدودیت برای جلوگیری از ورود خودروهای فرسوده، کاهش آلایندگی و تضمین سلامت فنی خودروها وضع شده است. سن خودرو بر اساس سال درج‌شده در کد VIN محاسبه می‌شود و نه تاریخ اولین شماره‌گذاری در کشور مبدأ. خودروهایی که این شرط را رعایت نکنند در مرحله ثبت‌سفارش مردود می‌شوند و حتی در صورت خرید، اجازه ترخیص نخواهند داشت.
تأییدیه استاندارد و محیط‌زیست
هر خودروی وارداتی کارکرده باید تأییدیه فنی از سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط‌زیست ایران را دریافت کند. این مرحله به بررسی آلایندگی، ایمنی، ترمز، بدنه و سیستم‌های کنترلی خودرو اختصاص دارد. در صورت انطباق با استانداردهای یورو ۵ یا معادل GCC، مجوز ترخیص صادر می‌شود. خودروهایی که حتی یک بند از استانداردها را رعایت نکنند، تا زمان رفع نقص اجازه ورود ندارند و در گمرک متوقف می‌شوند.
ارائه گواهی اسقاط
برای شماره‌گذاری نهایی هر خودروی وارداتی، ارائه گواهی اسقاط الزامی است. این گواهی معادل از رده خارج شدن چند خودروی فرسوده داخلی است و تعداد آن بر اساس کلاس مصرف انرژی خودرو بین دو تا هفت عدد متغیر است. هدف از این سیاست، کاهش تعداد خودروهای آلاینده در ناوگان داخلی و جبران ورود هر خودرو جدید به کشور است. هزینه تهیه گواهی اسقاط نیز بخشی از مخارج اصلی واردات محسوب می‌شود.
تأمین ارز و پرداخت‌های بین‌المللی
در طرح واردات خودروهای کارکرده ۱۴۰۴، متقاضی باید از منابع ارزی شخصی یا سرمایه‌گذاری خارجی استفاده کند. دولت هیچ‌گونه ارز ترجیحی یا نیمایی برای واردات این خودروها اختصاص نداده است. متقاضی باید اسناد پرداخت بانکی، حواله یا منبع ارزی معتبر را ارائه دهد تا شفافیت مالی حفظ شود. همچنین، تمامی نقل‌وانتقالات باید از مسیر رسمی بانکی یا صرافی‌های مجاز انجام گیرد تا مغایرتی با قوانین مبارزه با پولشویی نداشته باشد.
تعرفه و حقوق ورودی
نرخ تعرفه واردات خودروهای کارکرده در سال ۱۴۰۴ بسته به نوع قوای محرکه متغیر است. خودروهای تمام‌برقی تنها چهار درصد تعرفه دارند، هیبریدی‌ها پانزده درصد و خودروهای بنزینی تا حجم موتور ۱۵۰۰ سی‌سی بیست درصد مشمول حقوق ورودی می‌شوند. در موتورهای بالاتر این نرخ به‌صورت پلکانی افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر تعرفه، هزینه بیمه، حمل، مالیات بر ارزش افزوده و هزینه اسقاط نیز به قیمت نهایی افزوده می‌شود که گاه باعث می‌شود واردات چندان ارزان تمام نشود.
ترخیص و شماره‌گذاری
پس از تأیید استاندارد و پرداخت حقوق ورودی، خودرو به مرحله ترخیص می‌رسد. در این مرحله، کارشناسان گمرک اصالت خودرو، سلامت شاسی، رنگ و شماره موتور را کنترل می‌کنند. سپس اسناد به پلیس راهور ارسال می‌شود تا پلاک ملی صادر گردد. تنها پس از ارائه گواهی اسقاط و تأییدیه محیط‌زیست، مجوز شماره‌گذاری نهایی داده می‌شود. این فرایند به‌طور معمول چند هفته طول می‌کشد و در مورد خودروهای خاص یا لوکس ممکن است زمان‌برتر باشد.
مالکیت و شرایط فروش
خودروهای وارداتی کارکرده که به‌صورت شخصی وارد می‌شوند معمولاً محدودیت انتقال مالکیت ندارند و پس از شماره‌گذاری قابلیت فروش دارند. بااین‌حال در مورد برخی خودروهای لوکس یا مدل‌های خاص، وزارت صمت ممکن است شرط عدم‌فروش تا مدت معین را در نظر بگیرد تا از خرید و فروش واسطه‌ای جلوگیری شود. برای ایرانیان مقیم خارج نیز امکان واگذاری به بستگان درجه‌یک در داخل کشور فراهم شده است.
مدارک و محدودیت‌های سنی خودرو
واردات و ثبت‌نام خودروهای کارکرده در ایران در سال ۱۴۰۴ تابع ضوابط دقیق و مدون است. هدف از این ضوابط، کنترل کیفیت خودروهای وارداتی، رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و جلوگیری از ورود وسایل نقلیه فرسوده یا فاقد خدمات فنی به کشور است. متقاضیان، چه اشخاص حقیقی باشند و چه ایرانیان مقیم خارج، برای ثبت‌سفارش باید مجموعه‌ای از مدارک رسمی را ارائه دهند و محدودیت سنی مشخصی را نیز رعایت کنند تا خودرو از نظر فنی و قانونی مجاز به ورود و شماره‌گذاری باشد.
مدارک لازم برای ثبت‌نام خودرو وارداتی کارکرده:
- کارت ملی یا گذرنامه معتبر (برای اشخاص حقیقی)
- اسناد مالکیت خودرو در کشور مبدأ به نام واردکننده
- فاکتور رسمی خرید به همراه مشخصات VIN
- بیمه حمل بین‌المللی (Cargo Insurance)
- گواهی بازرسی فنی و تأییدیه استاندارد در کشور مبدأ
- گواهی اسقاط خودرو داخلی (تعداد گواهی‌ها بسته به کلاس انرژی بین ۲ تا ۷ عدد متغیر است)
- گواهی تأیید سازمان ملی استاندارد و محیط‌زیست ایران در مرحله ترخیص
- مجوز ثبت‌سفارش از طریق سامانه جامع تجارت
محدودیت‌های سنی خودروهای وارداتی:
- حداکثر سن خودرو برای ثبت‌سفارش پنج سال از تاریخ تولید (سال درج‌شده در VIN) است.
- خودروهای با عمر بیش از پنج سال، حتی در صورت سلامت فنی، اجازه ثبت‌سفارش و ترخیص ندارند.
- خودرو باید دارای استاندارد آلایندگی یورو ۵ به بالا یا معادل تأییدشده GCC یا E-MARK باشد.
- خودروهای دارای سابقه تصادف شدید یا تغییر در شماره شاسی در مرحله کارشناسی مردود می‌شوند.
- سن مجاز برای خودروهای برقی و هیبریدی نیز پنج سال است، اما در برخی مناطق آزاد ممکن است تا شش سال تمدید شود.
برندهای قابل ثبت نام در گروه خودروهای وارداتی کارکرده
در آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده سال ۱۴۰۴، فهرست برندهای مجاز به‌صورت رسمی از سوی وزارت صمت منتشر شده و دامنه آن نسبت به دوره‌های قبلی بسیار گسترده‌تر است. این برندها شامل شرکت‌هایی می‌شوند که یا در ایران سابقه حضور و خدمات پس از فروش دارند، یا از سوی سازمان استاندارد تأییدیه فنی و زیست‌محیطی دریافت کرده‌اند. همچنین برای ایرانیان مقیم خارج، محدودیت برند تا حد زیادی حذف شده و تنها شرط، رعایت سقف سنی و اخذ گواهی استاندارد بین‌المللی است. برندهای اروپایی، ژاپنی، کره‌ای و چینی بیشترین سهم را در این گروه دارند.
تویوتا
برند تویوتا با مدل‌هایی چون کرولا، کمری، راو۴ و پریوس از پرطرفدارترین گزینه‌ها در واردات کارکرده محسوب می‌شود. دوام بالا، دسترسی به قطعات و مصرف سوخت پایین باعث شده خودروهای تویوتا هم در بازارهای خاورمیانه و هم در ایران محبوب باقی بمانند.
هیوندای
هیوندای با مدل‌هایی مانند النترا، توسان و سوناتا در فهرست مجاز قرار دارد. خودروهای این برند در نسخه‌های هیبریدی و بنزینی تأییدیه استاندارد ایران را دریافت کرده‌اند و به‌دلیل فراوانی در بازار منطقه، یکی از انتخاب‌های اقتصادی محسوب می‌شوند.
کیا
کیا نیز در گروه خودروهای مجاز کارکرده حضور دارد. مدل‌هایی نظیر سراتو، اسپرتیج و اپتیما به‌دلیل سازگاری با استاندارد یورو۵ و خدمات قابل‌قبول، امکان ثبت‌سفارش و ترخیص دارند و برای بازار مصرفی ایران گزینه‌ای متعادل بین قیمت و کیفیت‌اند.
نیسان
خودروهای نیسان به‌ویژه مدل‌های جوک، ایکس‌تریل و سنترا از گزینه‌های دارای تأییدیه فنی هستند. این برند ژاپنی به‌دلیل کیفیت ساخت بالا و ثبات عملکرد در اقلیم گرم خاورمیانه، از سوی کارشناسان واردات توصیه می‌شود.
میتسوبیشی
مدل‌هایی چون لنسر، اوتلندر و ASX از میتسوبیشی مجوز واردات گرفته‌اند. این برند ژاپنی سابقه طولانی در رعایت استانداردهای محیط‌زیستی دارد و به همین دلیل در ارزیابی‌های فنی به‌راحتی تأیید می‌شود.
بی‌ام‌و
در دسته خودروهای لوکس کارکرده، بی‌ام‌و با مدل‌های سری ۳ و X۳ تا X۵ امکان ثبت‌نام دارد. البته برای این برند محدودیت‌های بیشتری در زمینه خدمات پس از فروش و قطعات جایگزین اعمال شده است و هزینه نهایی واردات بالاتر خواهد بود.
مرسدس‌بنز
مدل‌های کلاس C و E مرسدس‌بنز، در صورت دارا بودن تأییدیه استاندارد و سن کمتر از پنج سال، در فهرست مجاز هستند. ورود این خودروها بیشتر توسط شرکت‌های دارای نمایندگی رسمی یا مجوز موردی انجام می‌شود.
پژو و رنو
برندهای فرانسوی همچنان در فهرست خودروهای مجاز کارکرده دیده می‌شوند. مدل‌هایی مانند پژو ۲۰۰۸ و رنو کولیوس یا تالیسمان، با توجه به تولید قطعات مشابه در ایران، از نظر خدمات پس از فروش مزیت دارند.
برندهای چینی
در بخش خودروهای اقتصادی و برقی، برندهای چینی مانند چانگان، ام‌جی، جک، بی‌وای‌دی، چری و گک مجوز واردات دارند. مدل‌های هیبریدی و تمام‌برقی این برندها با تعرفه پایین‌تر (۴ تا ۱۵ درصد) وارد می‌شوند و از گزینه‌های اصلی ایرانیان مقیم خارج به شمار می‌روند.
فولکس واگن
مدل‌هایی چون گلف، پاسات و به‌ویژه ID.4 در میان خودروهای کارکرده مورد تأیید قرار گرفته‌اند. این برند آلمانی به دلیل کیفیت مهندسی بالا و پایداری فنی، یکی از انتخاب‌های خاص در میان متقاضیان خودروهای وارداتی کارکرده محسوب می‌شود.
گزینه‌های اقتصادی برای خرید خودرو وارداتی کارکرده
در شرایطی که تعرفه‌های وارداتی و هزینه‌های گمرکی در سال ۱۴۰۴ همچنان بالاست، انتخاب خودروهای کارکرده‌ای که از نظر قیمت، مصرف سوخت و هزینه نگهداری به‌صرفه باشند، اهمیت زیادی پیدا کرده است. خودروهای اقتصادی وارداتی معمولاً در کلاس‌های سدان جمع‌وجور، کراس‌اوورهای سبک و مدل‌های هیبریدی یا برقی قرار دارند.
گزینه‌های اقتصادی در میان خودروهای وارداتی کارکرده:
- تویوتا یاریس
- هیوندای اکسنت
- کیا ریو
- نیسان سنترا
- میتسوبیشی لنسر
- کرولا هیبرید
- هیوندای آیونیک هیبرید
- چری اومودا ۵
- بی‌وای‌دی Dolphin برقی
- ام‌جی ZS
- جک S3
- گک GE3 برقی
- چانگان CS35 Plus
- فولکس واگن Polo
- رنو سیمبل
مزایا و معایب خرید خودرو وارداتی کارکرده
خرید خودرو وارداتی کارکرده برای بسیاری از خریداران ایرانی به‌عنوان فرصتی برای دسترسی به خودروهای باکیفیت‌تر، مجهزتر و گاه اقتصادی‌تر در مقایسه با محصولات داخلی شناخته می‌شود. بااین‌حال، این تصمیم همان‌قدر که می‌تواند مزیت‌های فنی و رفاهی به همراه داشته باشد، مخاطرات و هزینه‌های خاص خود را نیز دارد.
مزایا:
- تنوع برند و مدل
- کیفیت ساخت و ایمنی بالاتر
- فناوری و امکانات پیشرفته
- امکان انتخاب برقی یا هیبریدی
- مصرف سوخت پایین‌تر
- دوام قطعات و بدنه
- جذابیت ظاهری و طراحی مدرن
- ارزش فروش مجدد مناسب
معایب:
- تعرفه و هزینه نهایی بالا
- پیچیدگی مراحل اداری و ترخیص
- دشواری تأمین قطعات در برخی مدل‌ها
- احتمال استهلاک پنهان در خودروهای کارکرده
- نیاز به گواهی اسقاط و تأییدیه‌های متعدد
- محدودیت در خدمات پس از فروش
- نوسان نرخ ارز و هزینه انتقال پول
- زمان طولانی برای دریافت پلاک و شماره‌گذاری
