در سال ۱۴۰۴، موضوع ثبت‌نام خودروهای فرسوده و طرح جایگزینی آن‌ها یکی از محورهای اصلی سیاست‌های نوسازی ناوگان کشور است. با اجرای برنامه‌های جدید ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، فرآیند ثبت‌نام برای مالکان خودروهای قدیمی ساده‌تر و سامانه‌محور شده است. هدف این طرح در ثبت نام فیدلیتی پرایم و سایر خودروهای داخلی، کاهش آلایندگی، ارتقای ایمنی جاده‌ای و جایگزینی خودروهای ناکارآمد با محصولات جدید و کم‌مصرف داخلی یا مونتاژی است.
تمامی متقاضیان باید اطلاعات خود و خودروی فرسوده‌شان را در سامانه رسمی نوسازی به نشانی nnhk.ir ثبت کنند تا پس از بررسی و تأیید صلاحیت، امکان شرکت در طرح‌های فروش خودروسازان داخلی مانند ایران‌خودرو، سایپا و دیگر شرکت‌های خصوصی را پیدا کنند. در واقع، این سامانه حلقه‌ی اتصال میان مالکان خودروهای فرسوده و برنامه‌های عرضه‌ی خودروهای جایگزین است و نقش اساسی در سامان‌دهی، شفافیت و عدالت در فرآیند نوسازی ایفا می‌کند.
شرایط ثبت نام خودرو فرسوده و طرح نوسازی
طرح نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده که شامل ثبت نام دیگنیتی پرستیژ و… است، در سال جاری با هدف کاهش آلودگی هوا، افزایش ایمنی جاده‌ها و ارتقای کیفیت ناوگان حمل‌ونقل کشور به اجرا درآمده. این طرح با همکاری وزارت صمت، ستاد نوسازی ناوگان (nnhk.ir) و خودروسازان داخلی انجام می‌شود و همه دارندگان خودروهای فرسوده می‌توانند با ثبت اطلاعات خود در سامانه رسمی نوسازی، از امکان خرید خودرو جدید با شرایط ویژه بهره‌مند شوند.
الزام ثبت‌نام در سامانه نوسازی ناوگان
تمامی متقاضیان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده باید ابتدا در سامانه رسمی ستاد نوسازی به نشانی nnhk.ir ثبت‌نام کنند. این سامانه به‌صورت یکپارچه اطلاعات مالک و خودرو را بررسی کرده و پس از تأیید، کدرهگیری صادر می‌کند. بدون ثبت اطلاعات در این سامانه، امکان شرکت در هیچ‌یک از طرح‌های فروش خودروسازان وجود ندارد. متقاضی باید مشخصات هویتی، مشخصات خودرو، شماره شبا و مدارک مالکیت را در بخش «ثبت اطلاعات خودرو فرسوده» بارگذاری کند.
پیش از ادامه، در خصوص ثبت نام جک جی4 در اتو خسروانی بخوانید.
شرایط سنی و فنی خودروهای فرسوده
در طرح ۱۴۰۴، معیار اصلی فرسودگی بر پایه سن خودرو و نتیجه معاینه فنی تعریف شده است. خودروهای سواری شخصی پس از ۱۵ سال، تاکسی‌ها بعد از ۱۰ سال و وانت‌ها پس از ۲۰ سال کارکرد، در صورت مردودی متوالی در معاینه فنی، به‌عنوان خودروی فرسوده شناخته می‌شوند. این دسته از وسایل نقلیه مجاز به تردد نخواهند بود و مالک آن‌ها می‌تواند با ثبت درخواست در سامانه، فرآیند اسقاط و جایگزینی را آغاز کند. پیش از ادامه، اطلاعات بیشتر در خصوص طرح «ثبت نام تیگارد X35» را در اتو خسروانی بخوانید!
اولویت‌بندی در طرح نوسازی
در طرح جایگزینی ۱۴۰۴، اولویت با خودروهایی است که از نظر آلایندگی در وضعیت بحرانی قرار دارند یا در کلان‌شهرها تردد می‌کنند. خودروهای عمومی و تاکسی‌های فرسوده نیز در اولویت دوم قرار گرفته‌اند و معمولاً مشمول تسهیلات ویژه‌ای همچون وام یا تخفیف در مبلغ پیش‌پرداخت می‌شوند. این سیاست برای کاهش مستقیم آلودگی در مناطق پرجمعیت طراحی شده است. ثبت نام خودرو وارداتی نیز در همین طرح ممکن است.
شرایط متقاضی برای ثبت‌نام
مالک خودرو باید بالای ۱۸ سال سن داشته باشد و سند مالکیت به نام او باشد. داشتن گواهینامه رانندگی معتبر، نداشتن خودرو ثبت‌شده در سایر طرح‌های فروش خودروسازان و ارائه شماره شبای بانکی شخصی از دیگر شرایط الزامی است. در صورتی که خودرو به‌صورت وکالتی یا ارثی باشد، وکالت‌نامه رسمی یا گواهی انحصار وراثت باید به پرونده افزوده شود.
چه خودروهایی مشمول طرح فرسوده هستند؟
در طرح نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده سال ۱۴۰۴، ملاک تعیین «فرسودگی» تنها سن خودرو نیست، بلکه ترکیبی از عمر کارکرد، وضعیت فنی، و توان عبور از معاینه فنی است. بر اساس دستورالعمل جدید ستاد نوسازی و آیین‌نامه اجرایی قانون هوای پاک، هر خودرویی که از مرز سنی مشخص عبور کرده و در دو نوبت متوالی معاینه فنی مردود شود، به عنوان «خودروی فرسوده» شناخته می‌شود و می‌تواند در طرح‌های اسقاط و جایگزینی شرکت کند. هدف از این تفکیک، حذف خودروهایی است که علاوه بر سن بالا، از نظر آلایندگی و ایمنی نیز به سطح بحرانی رسیده‌اند.
- خودروهای سواری شخصی: با عمر بیش از ۱۵ سال و عدم توانایی دریافت معاینه فنی معتبر در دو دوره متوالی.
- خودروهای تاکسی و عمومی: تاکسی‌های با عمر بالای ۱۰ سال و ون‌های عمومی با عمر بالای ۱۲ سال که از نظر فنی فرسوده تشخیص داده شوند.
- خودروهای وانت و نیسان: وانت‌بارهای بنزینی با بیش از ۲۰ سال و دیزلی با بیش از ۱۵ سال عمر مفید.
- کامیون، اتوبوس و مینی‌بوس: ناوگان باری و مسافربری بالای ۲۰ سال که مصرف سوخت و آلایندگی آن‌ها از حد مجاز فراتر رفته باشد.
- موتورسیکلت‌ها: موتورسیکلت‌های کاربراتوری با عمر بیش از ۸ سال که فاقد برگه معاینه فنی معتبر باشند.
- وسایل نقلیه دولتی و سازمانی: خودروهای خدماتی و اداری دولتی با عمر بالای ۱۵ سال که طبق بخشنامه باید از رده خارج و جایگزین شوند.
مدارک مورد نیاز برای ثبت نام خودرو فرسوده
برای شرکت در طرح نوسازی و ثبت‌نام خودرو فرسوده سال ۱۴۰۴، ارائه مدارک کامل و معتبر یکی از مهم‌ترین مراحل است. سامانه نوسازی ناوگان (nnhk.ir) تنها در صورتی اطلاعات شما را تأیید می‌کند که مدارک هویتی، مالکیت و فنی خودرو به‌درستی بارگذاری شده باشند.
هدف از این روند، جلوگیری از سوء‌استفاده، اطمینان از تعلق خودرو به مالک قانونی و تسهیل فرایند صدور گواهی اسقاط است. همچنین برخی خودروسازان، هنگام ثبت‌نام برای طرح جایگزینی، مدارک تکمیلی خاصی درخواست می‌کنند تا هویت متقاضی و وضعیت خودرو را به‌صورت قطعی احراز کنند.
- کارت ملی و شناسنامه مالک خودرو
- برگ سبز خودرو یا سند قطعی مالکیت به نام متقاضی
- کارت خودرو و بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر
- برگه نتیجه معاینه فنی (در صورت وجود یا مردودی متوالی)
- رسید پرداخت عوارض سالیانه و مالیات نقل‌وانتقال
- گواهی عدم خلافی یا برگه تسویه جرایم رانندگی
- شماره شبای بانکی فعال به نام مالک
- وکالت‌نامه رسمی در صورت ثبت‌نام توسط نماینده قانونی یا وراث
- گواهی انحصار وراثت و رضایت‌نامه سایر وراث (در صورت فوت مالک)
- عکس از پلاک و شماره VIN حک‌شده روی بدنه خودرو
فهرست خودروهای جایگزین در طرح خودرو فرسوده
در طرح نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده ۱۴۰۴، دولت و خودروسازان داخلی برنامه‌ای منسجم برای خروج خودروهای قدیمی و آلاینده از چرخه تردد کشور تدوین کرده‌اند. این برنامه، با هدف کاهش مصرف سوخت، ارتقای ایمنی و افزایش کیفیت ناوگان حمل‌ونقل، شامل معرفی مجموعه‌ای از خودروهای جدید است که در قالب طرح‌های فروش ویژه «دارندگان خودرو فرسوده» عرضه می‌شوند.
فهرست خودروهای جایگزین به‌صورت مرحله‌ای توسط شرکت‌های مختلف اعلام می‌شود و شامل محصولات داخلی، مونتاژی و حتی برخی گزینه‌های چینی است که از نظر استاندارد آلایندگی، مصرف سوخت و سطح ایمنی، با الزامات جدید کشور هم‌خوانی دارند.
خودروهای جایگزین ایران‌خودرو در طرح فرسوده
شرکت ایران‌خودرو در سال ۱۴۰۴ با تمرکز بر خودروهای اقتصادی و کم‌مصرف، مدل‌هایی مانند پژو ۲۰۷، رانا پلاس، تارا دستی و اتوماتیک و دنا پلاس را برای طرح جایگزینی معرفی کرده است. این خودروها از نظر فنی بهبودهایی در سیستم سوخت، گیربکس و تجهیزات ایمنی داشته و با استاندارد آلایندگی یورو۵ مطابقت دارند.
ایران‌خودرو در فراخوان‌های مختلف، متقاضیان دارای کدرهگیری از سامانه نوسازی را در اولویت قرار داده و تسهیلاتی چون فروش نقدی با تحویل سریع و پیش‌فروش اقساطی را نیز ارائه داده است.
خودروهای جایگزین سایپا در طرح فرسوده
سایپا نیز در برنامه جایگزینی خودروهای فرسوده، طیف متنوعی از محصولات اقتصادی خود را وارد طرح کرده است. مدل‌هایی مانند ساینا S، کوییک GX، سهند و در برخی نوبت‌ها وانت ۱۵۱ از جمله گزینه‌هایی هستند که با هدف جایگزینی خودروهای بنزینی قدیمی معرفی شده‌اند. تمرکز سایپا بیشتر بر خانواده خودروهای جمع‌وجور شهری است تا برای دارندگان خودروهای پراید و پیکان قدیمی، گزینه‌ای کم‌مصرف و مقرون‌به‌صرفه فراهم کند.
خودروهای جایگزین بهمن موتور
بهمن موتور با هدف جذب متقاضیان خودروهای SUV فرسوده، مدل‌های دیگنیتی پرایم و فیدلیتی پرایم را وارد طرح جایگزینی کرده است. این خودروها به‌واسطه موتور توربوشارژ، گیربکس CVT و طراحی به‌روز، جزو انتخاب‌های سطح بالاتر محسوب می‌شوند. در طرح‌های بهمن، امکان ثبت‌نام با مدارک فرسوده و تحویل ۳۰ تا ۹۰ روزه در نظر گرفته شده و معمولاً ظرفیت این بخش به‌سرعت تکمیل می‌شود.
خودروهای جایگزین مدیران خودرو
مدیران خودرو (MVM و فونیکس) در سال ۱۴۰۴ طرح‌های ویژه‌ای برای جایگزینی خودروهای فرسوده ارائه کرده است. مدل‌های Tiggo 7 Pro، Arrizo 6 Pro و فونیکس FX از جمله خودروهای معرفی‌شده هستند که در قالب فروش نقدی و اقساطی به دارندگان خودروهای فرسوده عرضه می‌شوند. این شرکت با هدف ایجاد تنوع در سبد جایگزینی و جذب مشتریان طبقه متوسط، شرایط منعطف‌تری نسبت به خودروسازان دولتی ارائه داده است.
خودروهای جایگزین آرین پارس موتور
شرکت آرین پارس موتور با معرفی لاماری ایما و نسخه هیبریدی آن در طرح نوسازی، یکی از متفاوت‌ترین گزینه‌های سال ۱۴۰۴ را عرضه کرده است. این خودرو که با طراحی مدرن و موتور توربوشارژ شناخته می‌شود، در قالب طرح جایگزینی ویژه خودروهای فرسوده ارائه شده و با استقبال قابل توجهی روبه‌رو بوده است. در برخی دوره‌ها، نسخه‌های هیبریدی لاماری با تسهیلات مالی و طرح تعویض مستقیم (Trade-in) نیز به متقاضیان ارائه شده‌اند.
خودروهای جایگزین سایر خودروسازان خصوصی
برخی شرکت‌های مونتاژی مانند کرمان‌موتور، فرداموتورز و مکث‌موتور نیز به‌صورت محدود در طرح‌های نوسازی مشارکت کرده‌اند. محصولاتی نظیر JAC J4، فردا SX5 و مکث تیارا به عنوان گزینه‌های تکمیلی در فهرست خودروهای جایگزین فرسوده دیده می‌شوند. این خودروها معمولاً با تیراژ کمتر عرضه شده و متناسب با ظرفیت تولید هر شرکت در دسترس قرار می‌گیرند.
گزینه‌های جدید چینی برای جایگزینی خودروهای قدیمی
در سال ۱۴۰۴، خودروهای چینی سهم قابل‌توجهی در طرح‌های نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده در ایران پیدا کرده‌اند. دلیل این موضوع، تنوع بالای مدل‌ها، طراحی مدرن، مصرف سوخت بهینه و قیمت رقابتی آن‌ها در مقایسه با خودروهای داخلی است. خودروسازان خصوصی مانند بهمن موتور، مدیران خودرو و آرین پارس موتور با مشارکت برندهای مطرح چینی، مجموعه‌ای از کراس‌اورها و سدان‌های جدید را معرفی کرده‌اند که هم از نظر امکانات فنی و هم از لحاظ سطح ایمنی، فراتر از خودروهای قدیمی داخلی عمل می‌کنند.
| نام خودرو | شرکت عرضه‌کننده در ایران | نوع بدنه | نوع موتور / سیستم انتقال قدرت | ویژگی‌های شاخص | جایگزین مناسب برای |
| لاماری ایما / لاماری ایما هیبرید | آرین پارس موتور | کراس‌اور | 1.5 لیتری توربوشارژ / نسخه هیبرید | طراحی مدرن، مصرف سوخت پایین، امکانات ایمنی بالا | خودروهای سواری ۱۵ تا ۲۰ ساله بنزینی |
| دیگنیتی پرایم / دیگنیتی نیو | بهمن موتور | کراس‌اور | 1.5 لیتری توربو CVT | کیفیت ساخت بالا، کابین لوکس، خدمات پس از فروش گسترده | خودروهای شاسی‌بلند فرسوده داخلی و خارجی |
| تیگو ۷ پرو / فونیکس FX | مدیران خودرو | کراس‌اور | 1.5 و 1.6 لیتری توربو / گیربکس اتومات | امکانات رفاهی کامل، تحویل سریع، طراحی اسپرت | دارندگان خودروهای SUV و وانت‌سواری‌های قدیمی |
| آریزو ۶ پرو / آریزو ۵ جدید | مدیران خودرو (MVM / فونیکس) | سدان | 1.5 لیتری توربو CVT | ظاهر مدرن، مصرف کم، مناسب خانواده | خودروهای سواری فرسوده شهری |
| فردا SX5 | فرداموتورز | کراس‌اور | 1.6 لیتری تنفس طبیعی | مونتاژ داخلی با قطعات چینی، قیمت متعادل | خودروهای پژو و سمند قدیمی |
| تیارا مکث موتور | مکث موتور | کراس‌اور خانوادگی | 1.5 لیتری توربو اتومات | طراحی جدید، فضای جادار، مناسب سفرهای طولانی | خودروهای SUV قدیمی‌تر نظیر X60 و جک S5 |
مراحل ثبت نام و نکات پایانی
مطابق اطلاعات مندرج، روند شامل ثبت اطلاعات، دریافت کدرهگیری، شرکت در طرح‌های فروش خودروسازان و در نهایت تحویل خودرو برای اسقاط است. اما ممکن است سوالاتی در این فضا ایجاد شود. شاید نکات ذیل پاسخی برای این ابهامات باشند:
- در زمان ثبت اطلاعات، دقت کنید شماره شبا حتماً به نام مالک خودرو باشد؛ در غیر این صورت سامانه درخواست را رد می‌کند.
- در صورت مردودی دوباره خودرو در معاینه فنی، فرایند اسقاط تسریع شده و اولویت دریافت خودرو جایگزین افزایش می‌یابد.
- تمامی اطلاعیه‌های رسمی فقط از طریق سامانه ir و وب‌سایت خودروسازان منتشر می‌شود؛ از مراجعه به سایت‌های غیررسمی خودداری کنید.
- ثبت‌نام در سامانه نوسازی رایگان است و هیچ مبلغی تا قبل از تأیید نهایی نباید پرداخت شود.
- خودروهای دارای توقیف قضایی یا بدهی معوق نمی‌توانند در طرح جایگزینی شرکت کنند تا زمانی که وضعیت قانونی‌شان رفع شود.
سخن پایانی
طرح نوسازی خودروهای فرسوده در سال ۱۴۰۴ فرصتی است تا مالکان خودروهای قدیمی بتوانند بدون مراحل پیچیده، وسیله نقلیه خود را با خودرویی جدید، ایمن‌تر و کم‌مصرف‌تر جایگزین کنند. این طرح با همکاری ستاد نوسازی ناوگان، وزارت صمت و خودروسازان داخلی اجرا می‌شود و تمام مراحل آن از طریق سامانه nnhk.ir قابل انجام است. معیار اصلی برای تشخیص فرسودگی، ناتوانی خودرو در دریافت معاینه فنی پس از عبور از سن تعیین‌شده است و پس از تأیید، مالک می‌تواند در طرح‌های فروش ویژه خودروسازان شرکت کند.
